Συντάκτης: Ζεχερλής Μιχάλης
Χρον. Αναγ. (3')
Λίγοι ξέρουν ότι στην πραγματικότητα ο γνήσιος αρχικός στίχος δεν ήταν καν "Φιλεντέμ" αλλά "Φίλε Εντέμ". Το τραγούδι ήταν η αγωνιώδης επίκληση των Χριστιανών στον Τούρκο Αγά Εντέμ, που εξόντωνε άλλοτε με δυσβάστακτη φορολογία κι άλλοτε με διωγμούς τις φαμίλιες τους. Την δεκαετία του 1930 -που o Κεμάλ καιo Βενιζέλος πάσχιζαν να θέσουν τις βάσεις της ελληνοτουρκικής φιλίας- το τραγούδι ακουγότανε στη Σμύρνη και στην Πόλη. Ένα πλοίο με Τούρκους ναύτες που έδεσε στο λιμάνι του Ρεθύμνου, το έφερε στην Κρήτη. Ο Στέλιος Φουσταλιέρης -από τους τελευταίους πια πρωτομάστορες της κρητικής μουσικής που χάθηκαν- έπεισε τους Τούρκους ναυτικούς να το μουρμουράνε συνεχώς, μέχρι να πιάσει το σκοπό και να τον αναπαράγει με το μπουλγαρί του. Έπειτα του έφτιαξε λόγια ταιριαστά με τον Τούρκικο αμανέ.
⚊ Οι γνήσιοι στίχοι του Τραγουδιού:
Μια Τουρκοπούλα στο τζαμί πάει να προσκυνήσει, γιαλελέλι, τοάδες κάνει στο θεό για ν' αλλαξοπιστήσει.
Φίλε Edem , ωχ αμάν, αμάν.
Τουρκοπούλα, ο φερετζές σου κρύβει μέσα τσ' ομορφιές σου, κρύβει μέσα τσ' ομορφιές σου, Τουρκοπούλα, ο φερετζές σου.
Μια Τουρκοπούλα στο τζαμί, "Αλλάχ, Αλλάχ" φωνάζει, γιαλελέλι, Κι όταν θα πει το "μπιρ Αλλάχ" μεσ' στην καρδιά με σφάζει.
Φίλε Edem , ωχ, αμάν, αμάν.
Σημείωση:
Τα νεότερα χρόνια, το τραγούδι άλλαξε μορφή με τους στίχους του Νίκου Ξυλούρη κι έγινε πια το γνωστό «Μια παντρεμένη αγαπώ...».
* Οι στίχοι παραλλαγμένοι όπως τους τραγούδησε ο Νίκος Ξυλούρης.
μια παντρεμενη αγαπω θεος να την φωτισει μωρο μουμια παντρεμενη αγαπω θεος να την φωτισει μορω μουτον αντρα της να απαρνηθεικαι'μενα ν'αγαπησειτον αντρα της να απαρνηθεικαι'μενα ν'αγαπησειφιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ ο τσι'αμαν αμανφιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ ο τσι'αμαν αμανασπρα ροδα στην αυλη σουπως κοιμασε μοναχη σουπως κοιμασε μοναχη σουασπρα ροδα στην αυλη σουφιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ ο τσι'αμαν αμανφιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ ο τσι'αμαν αμανμια παντρεμενη αγαπω εχει και δυο παιδακιαγι'αλλα γι'αλλαμια παντρεμενη αγαπω εχει και δυο παιδακιαγι'αλλα γι'αλλατο ενα απαστελνω για νεροτ'αλλο για ξυλαρακιατο ενα απαστελνω για νεροτ'αλλο για ξυλαρακιαφιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ ο τσι'αμαν αμανφιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ ο τσι'αμαν αμανασπρα ροδα και μεγαλαβρε πως κοιμασε διχως αντραπως κοιμασε διχως αντραασπρα ροδα και μεγαλαφιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ ο κι'αμαν αμανφιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ ο κι'αμαν αμανφιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ ο κι'αμαν αμανφιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ φιλεντεμ ο κι'αμαν αμαν
Το τραγούδι «Έτσι ξαφνικά» είναι ίσως ένα από τα ωραιότερα τραγούδια που ερμήνευσε ο Αντώνης Ρέμος, συμπεριλαμβάνετε στο προσωπικό του άλμπουμ «Καιρός... να πάμε παρακάτω» και κυκλοφόρησε το 1998. Είναι από τα λίγα τραγούδια που σε συγκλονίζει κατάβαθα όταν το ακούς, για αυτό το άλμπουμ που το περιλαμβάνει πούλησε περισσότερους από 100.000 δίσκους...
To εξαιρετικό λαϊκό τραγούδι «Τι έκανα για πάρτη μου» ερμήνευσε για πρώτη φορά η θρυλική Μαρινέλλα που δεν είναι καθόλου τυχαίο που είναι στην κορυφή του μουσικού μας πενταγράμμου, τόσα πολλά χρόνια. Τους στίχους του τραγουδιού έγραψε η Φωτεινή Δούρου και τη μουσική του ο Θανάσης Πολυκανδριώτης, συμπεριλαμβάνετε δε στο προσωπικό άλμπουμ της...
Ο «Βόσπορος» είναι Τραγούδι που ερμήνευσε ο Αλκυόνας Ιωαννίδης που κυκλοφόρησε πρώτη φορά το 1995 και συμπεριλαμβάνετε στο προσωπικό του Άλμπουμ «Όπως μυστικά και ήσυχα» τη μουσική δε και τους εξαιρετικούς από κάθε άποψη στίχους του έγραψε ο Νίκος Ζούδιαρης και όπως γράφει ένας θαυμαστής του τραγουδιού «Σαν αγγέλων ύμνος, τούτο το ξεχωριστό...
Το ερωτικότατο τραγούδι «Όλη η ζωή μου» που ερμηνεύει ο Γιάννης Πάριος με τη μαγική φωνή του, είναι ίσως μια από τις κορυφαίες ερμηνευτικές στιγμές της καριέρας του. Συμπεριλαμβάνετε στο μουσικό του άλμπουμ «Άλλη μια Φορά» που κυκλοφόρησε το 2001 και τη μουσική και του στίχους του έγραψαν ο Αντώνης Βαρδής και ο Γιαννόπουλος Βασίλης.
Το 2005 κυκλοφορεί το μουσικό άλμπουμ «Οι άγγελοι του έρωτα» που μέσα του περιλαμβάνει κατ' εμέ ίσως το καλύτερο τραγούδι του Παντελή Θαλασσινού, το «Ποτέ μου δεν μιλώ για αυτή» με τη μελωδικότατη μουσική και τους εκπληκτικούς στίχους του να τους έχει εμπνευστεί ο Γιάννης Νικολάου.
Θυμάμαι το 2000 όταν πρώτο άκουσα το τραγούδι «Τι να θυμηθώ απ' τα μάτια σου» μαγεύτηκα σαν να πότιζε την ψυχή μου με βάλσαμο που απάλυνε τις πληγές της καρδιάς μου, και αυτή η μελωδική φωνή του Απόστολου Ρίζου αντηχούσε στα αυτιά μου σαν προσευχή στον θεό Έρωτα. Το τραγούδι περιλαμβάνετε στο μουσικό του άλμπουμ «Ένας κύκνος κλαίει» και τη...
